تعیین ایمنی ضد دیفتری و ضد کزاز در جفت مادر و شیرخوار 2 ماهه و سنجش نقش آنتی بادی مادری در پاسخ ایمنی شیرخوار به واکسن های دیفتری وکزاز

چکیده مقدمه: ایمن‌سازی مادران برعلیه عفونت‌های خاص در ایام بارداری سبب ایجاد ایمنی شیرخوار در مقابل کسب آن عفونت‌ها می‌شود. هدف : سنجش وضعیت ایمنی ضددیفتری و کزاز جفت‌های مادر و کودک 2 ماهه مراجعه کننده برای انجام واکسیناسیون مرسوم کشوری و نقش ایمن‌سازی ضددیفتری-کزاز دوران بارداری مادر برآن، ارزیابی نقش واکسیناسیون مادر بر توان ایمنی‌زایی واکسن حاوی توکسیوئید دیفتری-کزاز در شیرخواران و تعیین نسبت مادرانی که برنامه ملی واکسیناسیون دوران بارداری را رعایت نکرده‌اند. مواد و روش‌ها : از 110 جفت مادر و کودک 2 ماهه به ظاهر سالم آنها، قبل ازدریافت اولین دوز واکسن دیفتری، کزاز و سیاه سرفه "DTwP" و نیز از کودکان 8-4 هفته پس از تجویز سومین دوز واکسن، نمونه خون تهیه و تیتر آنتی‌بادی‌های ضددیفتری و ضدکزاز با روش ELISA کمّی اندازه‌گیری شد. سابقه واکسیناسیون ضد دیفتری-کزاز مادران (dT) در دوران بارداری ثبت و بر اساس آن مادران و کودکان آنان به دو گروه واکسن مثبت و واکسن منفی تقسیم شدند. میانگین تیتر آنتی‌بادی‌های ضدکزاز و دیفتری در دو گروه از مادران و شیرخواران 2 ماهه آنان محاسبه و با روش آماری Paired t-test مقایسه شد و همچنین میانگین تیتر آنتی‌بادی‌های حاصل از تجویز 3 دوز واکسن دو گروه از کودکان اندازه‌گیری و با روش آماری فوق مقایسه شد. نتایج : تعداد 22 نفر(20٪) از 110 مادر دردوران بارداری واکسینه نشده بودند. تمام مادران واکسینه شده بر علیه دیفتری و کزاز ایمنی سرمی داشتند ولی از 22 مادر واکسینه نشده تعداد 6 مادر (2/27%) به دیفتری و 1 نفر (5/4%)به کزاز حساس بودند. در بررسی وضعیت ایمنی شیرخواران 2 ماهه، نسبت افراد ایمن بر علیه دیفتری و کزاز در گروه کودکان متولد شده از مادران واکسینه شده به طور معنی‌داری بیش از کودکان گروه دیگر بوده است. میانگین تیتر آنتی‌بادی‌های ضددیفتری و کزاز در مادران واکسینه شده و شیرخواران 2 ماهه آنان به طور معنی‌داری بیشتر از گروه واکسینه نشده بوده است. میانگین تیترآنتی‌بادی بر علیه دیفتری در مادران واکسینه شده و شیرخواران در مقابل مادران واکسینه نشده و کودکان آنان به ترتیب: IU/ml (26/0SD) 78/0 در مقابل (18/0SD) 31/0، 000/0=p و(33/0SD) 50/0 در مقابل (15/0SD) 17/0، 000/0=p وبر علیه کزاز به ترتیب (23/1SD) 95/1 در مقابل (45/0SD) 51/0، 000/0=p و (23/1SD) 16/1 در مقابل (25/0SD) 31/0، 000/0=p بوده است. تمام کودکان پس از دریافت 3 دوز واکسن DTwP ایمنی کامل بر علیه عفونت‌های فوق کسب کرده و آنتی‌بادی مادری، مهاری بر پاسخ ایمنی آنان نداشته است. نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر، به دلیل عدم کفایت پوشش کافی واکسیناسیون dT در دوران بارداری، کوشش بیشتر برای ارتقای سطح پوشش واکسیناسیون برای حفاظت مناسب‌تر مادران و شیرخواران توصیه می‌شود. همچنین اجزای توکسوئید دیفتری و کزاز موجود در واکسن DTwP مصرفی کشور از توان ایمنی‌زایی بسیار مناسبی برخوردار بوده و آنتی‌بادی مادری اثر مهاری در پاسخ ایمنی شیرخوار به واکسن DTwP نداشته است